Η Νατα...Λίνα στο Νηπιαγωγείο: ΤΟ ΣΩΜΑ

ΤΟ ΣΩΜΑ

ΑΝ ΕΙΧΑ...

Αν είχα δύο στόματα,

κι ένα μόνο μάτι

ίσως και εγώ να ήμουνα,

στον κόσμο τούτο κάτι!

Αν είχα και τα δυο μου αυτιά

εκεί που 'χω την μύτη,

θα άκουγα τη μαμά να λέει:

"μου λέρωσες το σπίτι".

Τέσσερα αν είχα χέρια λέει,

και άλλα τόσα πόδια,

θα 'κανα χίλιες δυο δουλειές,

κι εγώ σαν τα χταπόδια

Αν είχα λέει τον αφαλό

πάνω στο μέτωπό μου,

κι εκεί που είναι το πηγούνι μου,

αν είχα τον ποπό μου...

Δεν θα μ' αγκάλιαζε κανείς

κι ο παππούς ακόμα, δεν θα με ξαναφίλαγε

στο μάγουλο ή στο στόμα!

Αν είχα εκεί που 'χω τα αφτιά,

τα δύο μου τα χεριά,

ίσως και εγώ να πέταγα

κι να έφτανα στ' αστέρια.

Αν είχα τα δυο πόδια μου

κάτω απ'τις μασχάλες,

δε θα 'χα στήθος και κοιλιά

ούτε ασχολίες άλλες.

Αν είχα, λέει τη μύτη μου

επάνω στο κεφάλι

κι εκεί που 'ναι η μύτη μου

τη γλώσσα να 'χα πάλι.

Κι η γλώσσα θα 'ναι κόκκινη

σαν μια παντόφλα ωραία

κι η μύτη τόσο μακρουλή

δύο μέτρα σαν κεραία...

Γ.Μ. Μαρίνος

Αν είχα... Τώρα όμως έχω ένα σώμα και παίζω μαζί του για να γνωρίσω το κάθε κομμάτι του και πως δουλεύει για μένα.

Τα εξωτερικά του μέρη:

- Τα ονομάζω, τα αγγίζω και περιγράφω τι κάνει το καθένα. Η μία λέξη απαγορεύεται.Τα παιδιά με προτάσεις λένε τι μπορεί να κάνει το καθένα.

- Ο Αστείος εαυτός μου: Με αφορμή το παραπάνω ποίημα λένε τι θα έκαναν αν είχαν δυο μύτες, 4 αυτιά, μάτια στην πλάτη, κοκ! Το παιχνίδι αυτό μπορεί να γίνει και με ένα καθρέφτη ¨μαγικό¨που τα παιδιά του ζητούν: ¨Καθρέφτη καθρεφτάκι μου μου θα ήθελα να έχω τέσσερα πόδια για να..., ή δυο κεφάλια για να ...

-Με το σώμα μπορώ...

Τι μπορώ να κάνω: Μόνο με τα χέρια, μόνο με τα πόδια, μόνο με το κεφάλι, μόνο με τα δάχτυλα, μόνο με τον κορμό, μόνο με τη γλώσσα,κλπ!

"Το χεράκι πονηρό σηκώνεται κάθε πρωινό με όρεξη μεγάλη για να... τα παιδιά βρίσκουν πως θα χρησιμοποιήσουν το χεράκι, για να χτενιστούν, να ντυθούν, να γράψουν, να μαγειρέψουν, κλπ.

Κάνουμε το ίδιο και με άλλα μέρη: "Νευρικό το ποδαράκι σηκώνεται από το κρεβατάκι για να... κλωτσήσει, περπατήσει, πηδήξει,κλπ.

"Νυσταγμένο το ματάκι μισανοίγει το πρωί και μόλις την τσίμπλα βγάλει...παρατηρεί, βλέπει τηλεόραση, ψάχνει να βρει τα ρούχα, βλέπει από το παράθυρο τι καιρό κάνει, κοκ.

- Ο Μίλτος το κουνούπι:

Μας τσιμπάει σε ένα μέρος και ονομάζουμε το μέρος που μας άφησε το σημάδι του.

-Δώσε μου ένα λόγο για να σταματήσει το βουητό και το τσίμπημα αυτό: Ο Μίλτος θέλει να σε τσιμπήσει στο ... Τα παιδιά αναφέρουν το λόγο που ο Μίλτος δεν πρέπει να το κάνει. (όχι... στο μάτι γιατί θα τσούζει, στο αυτί γιατί θα πρηστεί και δεν θα ακούω, στον ώμο γιατί δεν θα μπορώ να κρεμάσω τη τσάντα του σχολείου, στη πατούσα γιατί δεν θα μπορώ να περπατήσω και να πάω βόλτα, στη μύτη γιατί δεν θα μπορώ να βγάλω τη μύξα μου, στα χείλη γιατί δεν θα μπορώ να φιλήσω τη μαμά και στη παλάμη γιατί δεν θα μπορώ να ζωγραφίσω)

- Ρίχνω μια ζαριά καλή για να πω μια απάντηση σωστή: Σε καρτέλες υπάρχουν μέρη του σώματος και τα παιδιά κινούν το πιόνι. Φτιάχνουν μια πρόταση που έχει μέσα το μέρος του σώματος που έτυχαν (χαϊδεύω το φρύδι, τραβάω το αυτί μου, το καθαρίζω με μπατονέτα, κρεμάω σκουλαρίκια, κουνάω τα δάχτυλα μου,τρίβω το μάτι μου, τραγουδάω, κοροϊδεύω, χαμογελώ)

-Μάντεψε Ποιος; Το γνωστό επιτραπέζιο με εμάς να προσπαθούμε να μαντέψουμε μέσα από ερωτήσεις ποιανού τη φωτογραφία κρατάμε στο χέρι! Έχουμε στο τραπέζι ανάποδα τις φωτογραφίες των παιδιών ανάποδα και τραβάμε μία στην τύχη! Ποιος θα βρει τις πιο πολλές;

-Το γοβάκι της Σταχτοπούτας: Τα παιδιά φέρνουν στην παρεούλα ένα από τα παπούτσια τους και ένα παιδί με κλειστά μάτια προσπαθεί να βρει και να βάλει σε κάθε παιδί το σωστό παπούτσι. Το παιχνίδι παίζεται με πολλές παραλλαγές.

-Αντίθετες ενέργειες: Τα παιδιά σε ζευγάρια. Κάνει κάτι ο ένας και ο άλλος εκτελεί το αντίθετο.Πχ. κάθεται ο ένας σηκώνεται ο άλλος, κλείνει ο ένας τα μάτια ο άλλος τα κρατά ορθάνοιχτα, κοκ.

- Άνθρωποι παντού και συνθέτω το δικό μου άνθρωπο:

- Τα χέρια κρίκοι: Τα δυο χέρια ενώνονται, το ένα πόδι περνά μέσα στο κρίκο και ο αγώνας ξεκινά με αφετηρία,τέρμα και νικητή.

- Τα έξυπνα πόδια: Μέσα σε ένα κύκλο υπάρχουν διάφορα αντικείμενα. Τα μάτια κλειστά, τα πόδια γυμνά και το παιδί μαντεύει τι έχει πατήσει.

-Μπερδεύω και ξεμπερδεύω: Η νηπιαγωγός λέει "αυτό είναι το κούτελο μου" και πιάνει το μάτι της. Το παιδί επαναλαμβάνει τη πρόταση και αγγίζει το σωστό μέρος του σώματος του.

- Φτερά ζωηρά: Δυο παιδιά στέκονται απέναντι σοβαρά και αμίλητα. Τα ζωηρά φτερά, ένα για το καθένα, αρχίζουν να γαργαλούν όπου θέλουν. Ποιο χαμόγελο θα ξεφύγει πρώτο;

Η Μάρα η αγελάδα είπε: Δίνουμε μια εντολή που θα αρχίζει με τη φράση "η Μάρα η αγελάδα είπε... να περπατήσουμε με τις φτέρνες". Τα παιδιά εκτελούν την εντολή. Η επόμενη εντολή "σταματάμε". Τα παιδιά πρέπει να συνεχίσουν την πρώτη εντολή γιατί η δεύτερη πρόταση δεν ξεκινά με το "η Μάρα η αγελάδα είπε".

-Ποιο μου προκαλεί γέλιο και γαργαλητό: Στη παρεούλα υπάρχει φτερό, μολύβι, βαμβάκι, πινέλο. Τα μάτια κλειστά και τα παιδιά μαντεύουν ποιο είναι αυτό που τα γαργαλάει στο λαιμό στη πατούσα, στα πλευρά.

-Μια μπάλα ζωηρή, δεν σταματάει ούτε στιγμή: Κάθε παιδί κρατάει μία μπάλα και η τελευταία κυλάει στο μέρος του σώματος που του λέει η εντολή.

-Παράξενα παπούτσια: Κουτιά παπουτσιών στα πόδια των παιδιών και με το σύνθημα διανύουν την απόσταση που έχει οριστεί.

- Το αυτί μου ακούει καλά ή έχει μαζέψει υγρό πίσω από το τύμπανο ξανά: Χωρίς να βλέπουν ακούν διάφορους ήχους και αναγνωρίζουν (χέρι που χτυπά το τζάμι, κλειδιά, χαρτί που τσαλακώνεται, καρέκλα που τραβάς, νερό που πέφτει από ένα ποτήρι στο άλλο, βιβλίο που ξεφυλλίζεται)

- Μαντεύω σωστά; Μία κάρτα ελλειπή μπροστά στα παιδιά. Τη παρατηρούν και υποθέτουν τι μπορεί να κάνει ή τι να κρατά το σώμα σε κάθε σκίτσο. Οι απαντήσεις καταγράφονται και μετά η δεύτερη κάρτα επαληθεύει.

Κάνε ότι κάνω: Κάθε παιδί τραβά στη τύχη μία κάρτα και πρέπει να κάνει την άσκηση που βλέπει. Τα υπόλοιπα παιδιά- κριτές διορθώνουν ή χειροκροτούν.

Και συνεχίζουμε με εντολές που δυσκολεύουν αλλά μας κάνουν και γελάμε...

- Πώς μπορείτε να περπατήσετε κάνοντας όσο περισσότερο θόρυβο μπορείτε;

- Πώς μπορείτε να περπατήσετε σαν να είσαστε αόρατοι;

--Πηδάμε με όλους τους τρόπους

-Κουτρουβαλάτε και σταματήστε όταν συναντήσετε έναν συμμαθητή σας....

-Περπατάμε ανάποδα,κοκ.

- Τα χέρια μιλούν όταν οι λέξεις δεν μπορούν: Κινήσεις χεριών και τα παιδιά ακούν διάφορες προτάσεις. Σε ποιο χέρι άραγε θα βάλεις το τουβλάκι;

-Το ποίημα του Γ.Μαρίνου διαβάστηκε και κάθε μέρος του σώματος που αναφερόταν, τα παιδιά το έδειχναν και μετά σε κάθε στίχο έλειπε το τελευταίο κομμάτι και τα παιδιά το συμπλήρωναν. Το ποίημα έγινε ομαδική εργασία και ο παράξενος αυτός άνθρωπος βαφτίστηκε με όνομα και επίθετο.

Με τα τουβλάκια μπορώ το σώμα μου να φτιάξω στο λεπτό...

Μαντεύουμε στη συνέχεια σε ποιον ταιριάζει το περίγραμμα... Τα παιδιά σε ομάδες των τεσσάρων . Παίζουν ανά δυο ομάδες. Μια ομάδα βγαίνει από την τάξη και η άλλη κατασκευάζει το περίγραμμα και η πρώτη καλείται να μαντέψει ποιανού παιδιού είναι το περίγραμμα.

Άκου την καρδιά μου πως χτυπάει...

Νιώσε την αναπνοή μου...

Στην ηρεμία της στιγμής μυαλό μου κάτι θα ονειρευτείς...

Η αναπνοή μου μαγική... κάπως έτσι λειτουργεί

- Αυτό το κατιτί που υπάρχει μέσα στο κουτί: Προβληματισμοί διάφοροι και ο εγκέφαλος ενεργοποιείται και απαντά.

Τι θα έκανες αν ο χαρταετός σου σκάλωνε στο δέντρο; Θα έπαιρνα μια σκάλα, θα σκαρφάλωνα στο δέντρο και θα έπαιρνα ένα λάσο.

Η μπάλα σου έπεσε στη λίμνη. Τώρα; Θα κολυμπήσω, θα πάρω μία βάρκα, ένα κανό, μία στολή κατάδυσης, ένα στρώμα θαλάσσης.

Ο φίλος σου σε καλεί στα γενέθλια του και τα μαγαζιά είναι κλειστά. Δώρο; Θα πάρω ένα δικό μου παιχνίδι, ένα λουλούδι από τον κήπο μου, μια ζωγραφιά, ένα τραγούδι και θα παρακαλέσω αυτόν που έχει το μαγαζί να το ανοίξει για να πάρω ένα δώρο.

Χάνομαι στο δάσος. Τι κάνω; Φωνάζω μαμά, μαμά μέχρι να με ακούσει, τη ψάχνω παντού, βλέπω με τα κιάλια μου, θα ακολουθήσω τις πατημασιές και τα ψίχουλα και θα περιμένω εκεί μέχρι να με βρει.

Φτάνεις στη θάλασσα και ψάχνοντας τη τσάντα ανακαλύπτεις ότι έχεις ξεχάσει τα μπρατσάκια σου: Θα πάω σπίτι να τα φέρω, θα αγοράσω άλλα, θα βουτήξω στα ρηχά, θα παίξω με τα κουβαδάκια μου, θα γεμίσω το κουβαδάκι με νερό και θα το ρίξω πάνω μου.

- Μία εντολή γίνεται λέξη που το σώμα την εκτελεί: Γνωρίζουμε τα ρήματα. Λέμε προτάσεις και το παιδί μέσα στη πρόταση βρίσκει την λέξη- ρήμα και τη λέει. Ο εγκέφαλος δίνει μια διαταγή, η διαταγή γίνεται ρήμα και την εκτελούμε (τρέχω, χοροπηδώ, πλένομαι, κοιμάμαι, σταματώ, αναπνέω κλπ). Ευκαιρία τώρα που είμαστε ακόλουθοι του εγκεφάλου να παίξουμε και με τα αντίθετα ρήματα.Κάρτες κάτω στη παρεούλα και ζητάμε το αντίθετο του ρήματος. Ας το κάνουμε και κινητικά. Τους δείχνουμε τη κάρτα και χωρίς επεξήγηση, τα παιδιά κάνουν το αντίθετο αυτού που βλέπουν.

-Ο εγκέφαλος θα σκεφτεί γρήγορα και σωστά ή θα τραβάω τα μαλλιά; Τα παιδιά ανά δύο προσπαθούν να παρατηρήσουν και να ταιριάξουν τις κάρτες που έχουν μπροστά τους, σύμφωνα με το χρώμα και το κομμάτι που λείπει.

-Ποιος θα σηκώσει αυτό το βαρύ. Ρώτα τον μυ αν μπορεί: Κάνουμε διάφορες κινήσεις και πιάνουμε τους μύες. Γνωρίζουμε το βαρύ και το ελαφρύ προφορικά και κινητικά. Μπορούμε να το αποδώσουμε αυτό σε φύλλο εργασίας; Ζωγραφίζουμε κάτι βαρύ και κάτι ελαφρύ στα χέρια του αθλητή μας χωρίς να επεξηγήσουμε που πρέπει να ζωγραφιστεί το καθένα. Ήταν τελικά "δυνατοί" όλοι!

-Το έντερο μου το παχύ: Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Δύο στεφάνια είναι τα στομάχια. Η μία ομάδα ξαπλώνει στο στεφάνι ανάσκελα κάνοντας μία γραμμή και στα πόδια κάθε παιδιού είναι το κεφάλι του άλλου παιδιού. Με το σύνθημα μία τροφή φεύγει από το στομάχι και το πρώτο παιδί σηκώνεται και το δίνει στο δεύτερο και το δεύτερο στο τρίτο κοκ. Κερδίζει η ομάδα που θα πάει πρώτη τη τροφή στο σημείο που έχει οριστεί.

- Παίζω με λαϊκές εκφράσεις: Εξηγούμε τη σημασία κάθε λαϊκής έκφρασης με παραδείγματα και τα παιδιά βρίσκουν και κλείνουν την αντίστοιχη εικόνα που υπάρχει στη παρεούλα. Η αναπαράσταση κάθε λαϊκής έκφρασης γίνεται μετά και κινητικά χωρίς την ανάλογη επεξήγηση.

Κόπηκαν τα πόδια μου, σέρνω τα πόδια μου, το βάζω στα πόδια, τα πόδια μου έβγαλαν φτερά, παίρνω πόδι, μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι, δέθηκε το στομάχι μου κόμπος, στήνω αυτί, μου πήρε τα αυτιά, δε βάζει γλώσσα μέσα, κατάπιε τη γλώσσα του, λύθηκε η γλώσσα του,μένω με το στόμα ανοιχτό, στάζει φαρμάκι η γλώσσα του, έρχομαι στα χέρια, ζητώ το χέρι σου, έχει μακρύ χέρι, κάθομαι με σταυρωμένα χέρια,του καρφώθηκε μια ιδέα στο κεφάλι.

Μου καρφώθηκε μια ιδέα στο κεφάλι: Μια ιδέα ζωγραφίζεται.

Μου δέθηκε κόμπος το στομάχι: Το παιδί στομάχι δένεται με το σχοινί- λύπη. Μπορεί η χαρά να το ελευθερώσει;

Υπερθετικά-Υποκοριστικά: Δείχνουμε ένα μέρος του σώματος και το ονομάζουμε κανονικά, μικρούτσικο, τεράστιο...πχ. κεφάλι-κεφαλάκι-κεφάλα, πόδι-ποδαράκι-ποδάρα/ποδαρούκλα,κλπ. Αφήνουμε τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα παίζοντας με τις λέξεις.

Παίζω με αινίγματα: Εικόνες από τη λύση των αινιγμάτων στον κύκλο και το παιδί μαντεύει την απάντηση του αινίγματος.

Ανεβαίνει, κατεβαίνει και στην ίδια θέση μένει.( τα χείλη))

Ανοίγω το κλουβί και τρυγόνα κελαηδεί.( η γλώσσα)

Δυο αδελφάκια αγαπημένα, το ένα το άλλο ποτέ δεν βλέπει.(τα μάτια)

Κήπος που όλο τον κόσμο χωρεί και τρίχινος φράχτης τον κλει. (οι βλεφαρίδες)

Έχω ένα κουτί που έχει μέσα κατιτί. Άμα βγει το κατιτί τι να το κάνω το κουτί; (το μυαλό)

Δυο αδέλφια μάλωναν και ένα βουνό τα χώριζε ( η μύτη)

Είναι τόσο μικρά αλλά χωρούν τον κόσμο σε λίγα λεπτά. (τα μάτια)

Κόκκινο σπίτι, κόκκινη νοικοκυρά, άσπρες δούλες που κάνουν τη δουλειά ( το στόμα, η γλώσσα και τα δόντια)

Κολοκύθι εφτάτρυπο, κάθε τρύπα και όνομα. (το κεφάλι)

Δυο σειρές μαργαριτάρια, σε δυο κόκκινα ντουβάρια.(τα δόντια και τα ούλα)

Σανίδα μέσα στο νερό, δεν σαπίζει στο νερό. (η γλώσσα)

Πέντε, δέκα φανταράκια με καθάρια καπελάκια (τα δάχτυλα με τα νύχια)

Χτυπώ, χτυπώ δίχως να σε πονώ. Αν πάψω να χτυπώ, χάθηκες στο λεπτό. (η καρδιά)

Είκοσι καλογεράκια, όλα έχουνε σκουφάκια. (τα δάχτυλα με τα νύχια)

Ποια μύτη δεν συναχώνεται ποτέ;

Παίζουμε με τις αισθήσεις: Διαγωνισμός. Τα παιδιά χωρισμένα σε 5 ομάδες όσες και οι αισθήσεις μας. Σε μικρά χαρτάκια ζωγραφίζουν κάτι που ταιριάζει στην αίσθηση που αντιπροσωπεύει η ομάδα τους. Πχ: αυτί: τι μπορεί να προκαλέσει έναν ήχο; καμπάνα, σειρήνα κοκ. Κερδίζει όποια βρει και ζωγραφίσει περισσότερες εικόνες μέσα σε ορισμένο χρόνο.

Με όλες μου τις αισθήσεις

ένα ποίημα που βρήκαμε από παλιό βιβλίο όπου δεν αναγράφεται ο/η δημιουργός

Με το στόμα γεύομαι,τρώω, δοκιμάζω

τη γεύση των μακαρονιών ποτέ δεν την αλλάζω!

Με τη μύτη οσφραίνομαι, αέρα αναπνέω...

Το άρωμα των λουλουδιών μυρίζω και εκπνέω!

Έχω καλή ακοή, δε με γελούν τ' αφτιά μου

ακούω ήχο από νερό να στάζει εδώ κοντά μου!

Αφή έχουν τα χέρια μου, όλα για να τ' αγγίζω.

Χαλίκια πιάνω χαίρομαι, παίζω και τα γυαλίζω!

Έχω όραση στα μάτια, βλέπω και παρατηρώ...

Κοιτάζω το φεγγάρι που βγαίνει το χλωμό!

και ένα ποίημα που βρήκαμε στο διαδίκτυο και γίνεται πολύ ωραίο παιχνιδοτράγουδο

Της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα.

Με τα μάτια μου σας βλέπω μια χαρά,
με τα χέρια μου χαϊδεύω τα μαλλιά.
Με τη μύτη μου μυρίζω, σα λαγωνικό μυρίζω,
το κεκάκι που χει φτιάξει η μαμά.

Με τα δόντια κάνω μία δαγκωνιά,
το κεκάκι γεύομαι, τι νοστιμιά!
Παίρνω δύναμη ξανά και την μπάλα μου ψηλά,
με τα πόδια την τινάζω δυνατά.

Με τα αφτιά μου, μη φωνάζετε, παιδιά,
γιατί ήχους σαν ακούω δυνατά,
ενοχλούμαι, σσσς σιγά, να μιλάτε ναι σιγά,
για να είναι τα αφτάκια σας γερά.

Γιούπι γιάγια γιούπι γιούπι για.

Το κορμάκι μου φροντίζω εγώ καλά.

Το κρατάω καθαρό και για να ναι αυτό γερό,

φρούτα τρώω και φαγάκι υγιεινό.

- Κόβει το μυαλό μου σαν ξυράφι; Στο τέλος της ενότητας τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Οι ερωτήσεις ανάποδα στο καβαλέτο μαζί με τα μυστήρια ανθρωπάκια. Κάθε ερώτηση και ένας πόντος. Ποιος θα έχει το πάνω χέρι σ' αυτό το παιχνίδι. Στίψε το μυαλό σου!