ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ

Μια φορά κι έναν καιρό... αρχή του παραμυθιού και τα λόγια γίνονται εικόνες που ζωντανεύουν στο μυαλό, η φαντασία οργιάζει ακόμη μια φορά.

Στο συννεφένιο παλάτι του παππού του Χρόνου αρχίζουν οι ετοιμασίες. Αυτή τη φορά για ποιον; 

Μα για το ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ φυσικά. Οι άνθρωποι το περιμένουν πως και πως. Τους κούρασε πια η ζέστη του καλοκαιριού και υπάρχουν δουλειές που πρέπει να γίνουν. Ετοίμασε μπαγάζια, έριξε μια τελευταία ματιά μη τυχόν και ξέχασε κάτι, τα πήρε όλα παραμάσχαλα και από δίπλα τα τρία αγόρια του ο ΣΕΠΤΕΜΒΡΗΣ, ο ΟΚΤΩΒΡΗΣ και ο ΝΟΕΜΒΡΗΣ ξεκινούν για το ταξίδι τους στη χώρα των ανθρώπων... 

Ποιοι ζουν σε κείνο το συννεφένιο όμως παλάτι μαζί με τον παππού το Χρόνο; Τα παιδιά δίνουν τις δικές τους εξηγήσεις...τα παιδιά του, τα εγγόνια του, η οικογένειά του, οι εποχές...και οι απαντήσεις δίνουν και παίρνουν. Βοηθάει και ο πίνακας με τις εποχές και τους μήνες και κάπως έτσι ξεκινά η συζήτηση για την αλληλουχία των εποχών που καταλήγει  στο παιχνίδι των εποχών.

ΠΑΙΧΝΙΔΙ για τις εποχές με στεφάνια:

Στην εκφώνηση της εποχής τα παιδιά εκτελούν την ανάλογη εντολή...

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ και το στεφάνι γίνεται ομπρέλα για να προστατεύσει από τη βροχή

ΧΕΙΜΩΝΑΣ και το στεφάνι γίνεται το σπίτι μας για να χουχουλιάσουμε

ΑΝΟΙΞΗ και το στεφάνι μεταμορφώνεται σε λουλούδι του πράσινου κήπου

 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ και φορέσαμε τα σωσίβια... έτοιμοι για κολύμπι

Και το παιχνίδι συνεχίζεται με μας να εκφωνούμε μία εποχή και τα παιδιά να εκτελούν την εποχή που ακολουθεί... έτσι για να τους δυσκολέψουμε λίγο και για να δούμε το βαθμό εμπέδωσης της αλληλουχίας των εποχών. Λέμε λοιπόν ΧΕΙΜΩΝΑΣ και πρέπει να εκτελέσουν την εντολή ΑΝΟΙΞΗ. Ποιος θα το κάνει σωστά;

Ξεχωρίζουμε λοιπόν την εποχή που μας επισκέφτηκε και μιλούμε για αυτήν κάπως ξεχωριστά. Η εισαγωγή στο θέμα γίνεται μέσα από το ποίημα "Εικόνες Φθινοπωρινές" που πήραμε από το περιοδικό "Σύγχρονο Νηπιαγωγείο", τεύχος 71.

Φθινοπωρινές Εικόνες

Ένα σύννεφο μικρό έτρεχε στον ουρανό.

Ήθελε να παίξει μπάλα με τα συννεφάκια τα άλλα.

Κι όταν λίγο τ' ακουμπούσε, έπεφτε και μια ψιχάλα.

Ήθελε να πάει και αλλού, γι' αυτό έβρεχε παντού.

Κι όταν η βροχή ποτίζει και το χώμα μαλακώσει,

ήρθε η ώρα ο αγρότης το χωράφι να οργώσει.

Για ν' αρχίσει τη σπορά για να βγει και η σοδειά.

Οι άνθρωποι κάτω στη γη, περπατούσαν με ομπρέλες,

ήξεραν πως δε γλυτώναν απ' του σύννεφου τις τρέλες.

Τσάντες παίρνουν τα παιδιά, για να πάνε στα σχολειά.

Και αμέσως τις γεμίζουν με βιβλία και χαρτιά.

Πέφτουνε όλα τα φύλλα, μένουν άδεια τα κλαδιά.

Και η φύση κιτρινίζει, μοιάζει σα μια ζωγραφιά.

Σαν αρχίσει και κρυώνει λίγο λίγο ο καιρός,

φεύγει και το χελιδόνι, φεύγει και ο πελαργός.

Τα σταφύλια μαζευτήκαν και μες στο βαρέλι μπήκαν.

Ήρθε η ώρα να τρυγήσουν τα μπουκάλια με κρασί για να γεμίσουν.

Γέμισαν από καρπούς καστανιές και φουντουκιές

κι έφτασε και ο καιρός για να μαζευτούν οι ελιές.

Του φθινόπωρου εικόνες, με υπέροχες σκηνές.

Θα 'ρθει τώρα ο ζωγράφος για να πάρει πινελιές.

Και παντού να τις σκορπίσει να τις κάνει ζωγραφιές.

Κάθε στίχος και εικόνα που τα παιδιά καλούνται να "ανακαλύψουν"

Και η "Κυρά του Φθινοπώρου" ζωντανεύει στην τάξη και μας γεμίζει με τα χρώματά της...

Ο χορός της μαγευτικός και μας παρασύρει στο ρυθμό της

Στ. Σπανουδάκης "Φθινόπωρο"

Παίζουμε με τα χρώματα που εκείνη σκορπά στη φύση μωβ, κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο, καφέ και γκρι.

Το παιχνίδι είναι σαν το χρώμα της μάγισσας μόνο που η "Κυρά του Φθινοπώρου" όποιο παιδί αιχμαλωτίσει του ζητά να της πει μια λέξη που θυμίζει Φθινόπωρο για να ελευθερωθεί. Αν το παιδί την ευχαριστήσει λέγοντας μια λέξη που θέλει να ακούσει το αφήνει ελεύθερο και συνεχίζει το χορό της, αν όμως δεν την ικανοποιήσει η απάντηση το μεταμορφώνει σε φύλλο κίτρινο ή γκρίζο συννεφάκι ή ότι άλλο φανταστεί...

Και οι λέξεις οι φθινοπωρινές που τα παιδιά αποκάλυψαν στην "Κυρά του Φθινοπώρου" γίνονται καλλιτεχνικές δημιουργίες που κοσμούν την τάξη μας... ακολουθώντας πάντα τον ποιητή.

 "Θα 'ρθει τώρα ο ζωγράφος για να πάρει πινελιές.

  και παντού να τις σκορπίσει να τις κάνει ζωγραφιές. ..."

Τα φθινοπωρινά χρώματα, οι εικόνες οι φθινοπωρινές, η φύση που αλλάζει γύρω μας, μας έφτιαξαν την διάθεση και για άλλες δραστηριότητες. Τα παιδιά κάθε φορά που βγαίνουμε στην αυλή μαζεύουν και φύλλα που βρίσκουν σκορπισμένα... σίγουρα σε κάτι θα χρησιμεύσουν. Και η ιδέα δεν αργεί... γεννιέται μαζί με το πρωινό τσάι που πίνει η κυρία και την κανέλα που μοσχοβολά στη μηλόπιτα της μαμάς που τρώμε για πρωινό....

Μυρωδάτα δεντράκια

Πήραμε χρώματα φθινοπωρινά και φτιάξαμε τον καμβά μας...

   

Στη συνέχεια φτιάξαμε τα δεντράκια μας με μαύρο τσάι, κανέλα και γαρύφαλλα...

και τέλος το διασκεδάσαμε μαδώντας τα φύλλα που μαζέψαμε σε μικρά μικρά κομμάτια που τα χρησιμοποιήσαμε για να ολοκληρώσουμε τα μυρωδάτα δεντράκια μας. Η δραστηριότητα αυτή πέρα από διασκεδαστική ήταν και μια ευκαιρία να νιώσουμε το φθινόπωρο στην τάξη... με την αφή (πιάνοντας και μαδώντας τα ξερά φύλλα), με την όσφρηση (μυρωδιά ξερού φύλλου), με την ακοή (ο θόρυβος του ξερού φύλλου όταν το αγγίζεις) και φυσικά κάναμε συγκρίσεις με φύλλα χλωρά... Έχουν την ίδια υφή; Μυρίζουν το ίδιο; Γίνονται μικρά κομματάκια με την ίδια ευκολία; Τρίβοντάς τα με τα χέρια τι αίσθηση νιώθουμε στο χέρι μας; 

 

 

Τα Μυρωδάτα Φθινοπωρινά Δεντράκια μας έτοιμα δια χειρός των μικρών μας νηπίων

Η δραστηριότητα αυτή μας έδωσε επίσης την ευκαιρία να μιλήσουμε για φυλλοβόλα και αειθαλή δέντρα. Τα ξεχωρίσαμε, τα ταξινομήσαμε, αντιστοιχήσαμε φύλλα με δέντρο και δώσαμε πάσα στην κυρία Χλωροφύλλη να πει την ιστορία της και να εξηγήσει γιατί κάποια φύλλα κιτρινίζουν και ξεραίνονται και κάποια παραμένουν πράσινα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου χωρίς να τα φοβίζει το αγιάζι κι ο χιονιάς. Τα φύλλα τα χλωρά που μαζέψαμε τα χρησιμοποιήσαμε ως παρατήρηση κάνοντας το πείραμα με το νερό και το οινόπνευμα. Εξάλλου τα παιδιά γνωρίζουν ήδη το πράσινο των φύλλων και των χόρτων και ξέρουν πως αφήνει σημάδι στα ρούχα ή στα χέρια.

Η Κυρία Χλωροφύλλη πιστή στο ραντεβού της

Η ιστορία της βασίστηκε στο βιβλίο "250 πειράματα φυσικής για το Νηπιαγωγείο" από τις εκδ. Πατάκη. 

Και αποχαιρετούμε για φέτος το Φθινόπωρο με μια ομαδική εργασία αντιγράφοντας μια φθινοπωρινή εικόνα...

"Πότε συννεφιές, πότε βροχές, χλωμές λιακάδες...

Το Φθινόπωρο σιγά σιγά προβάλλει!"