ΑΣΠΡΗ, ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ, ΤΟΝ ΜΑΡΤΗ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ

ΑΣΠΡΗ, ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ, 

ΤΟΝ ΜΑΡΤΗ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ

Καλώς τον Μάρτη τον Πρωτάρη.

Κάθισε κοντά μας και κοίτα τι κάνουμε για τη δική σου χάρη

Τώρα τελειώνουμε το δέσιμο της κλωστής

 και θα σου πούμε ιστορίες της παράδοσης αυτής.

Το λένε Μάρτη ή Μαρτιά και έχει ταξιδέψει σε όλα τα Βαλκάνια, χρόνια πολλά τώρα.

Τηρώντας παραδόσεις και έθιμα αιώνων, οι Βούλγαροι, την πρώτη ημέρα του Μάρτη, φορούν στο πέτο τους στολίδια φτιαγμένα από άσπρες και κόκκινες κλωστές που αποκαλούνται Μαρτενίτσα. Σε ορισμένες περιοχές της Βουλγαρίας, οι κάτοικοι τοποθετούν έξω από τα σπίτια τους ένα κομμάτι κόκκινου υφάσματος για να μην τους «κάψει η γιαγιά Μάρτα» .Η Μαρτενίτσα λειτουργεί στη συνείδηση του βουλγαρικού λαού ως φυλαχτό, το οποίο μάλιστα είθισται να προσφέρεται ως δώρο μεταξύ των μελών της οικογένειας, συνοδευόμενο από ευχές για υγεία και ευημερία.

Το ασπροκόκκινο στολίδι της 1ης του Μάρτη φέρει στα ρουμανικά την ονομασία Μαρτιζόρ. Η κόκκινη κλωστή συμβολίζει την αγάπη για το ωραίο και η άσπρη την αγνότητα του φυτού χιονόφιλος, που ανθίζει τον Μάρτιο και είναι στενά συνδεδεμένο με αρκετά έθιμα και παραδόσεις της Ρουμανίας. Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Θεός – Ήλιος μεταμορφώθηκε σε νεαρό άνδρα και κατέβηκε στη Γη για να πάρει μέρος σε μια γιορτή. Τον απήγαγε, όμως, ένας δράκος, με αποτέλεσμα να χαθεί και να βυθιστεί ο κόσμος στο σκοτάδι. Μια ημέρα ένας νεαρός, μαζί με τους συντρόφους του σκότωσε τον δράκο και απελευθέρωσε τον Ήλιο, φέροντας την άνοιξη. Ο νεαρός έχασε τη ζωή του και το αίμα του -λέει ο μύθος- έβαψε κόκκινο το χιόνι. Από τότε, συνηθίζεται την 1η του Μάρτη όλοι οι νεαροί να πλέκουν το «Μαρτισόρ», με κόκκινη κλωστή που συμβολίζει το αίμα του νεαρού άνδρα και την αγάπη προς τη θυσία και άσπρη που συμβολίζει την αγνότητα.

Ο ήλιος το Μάρτιο συνήθως καίει και μαυρίζει τα πρόσωπα των παιδιών. Η μαυρίλα όμως σήμαινε και ασχήμια, προπάντων για τα κορίτσια που η παράδοση τα ήθελε άσπρα και ροδομάγουλα. Για να αποτρέψουν την επίδραση του ήλιου λοιπόν, έφτιαχναν και φορούσαν τον «μάρτη», ώστε να προστατεύσει τα πρόσωπα των παιδιών από τον ήλιο και να μην καούν.

Με το τέλος του Μάρτη το βραχιόλι κρεμιέται σε μια τριανταφυλλιά, για να το πάρει το χελιδόνι για τη φωλιά του. Κρεμιέται σε ένα δέντρο, για να έχει καλή ανθοφορία. Δένεται σε μια στάμνα, για να προστατεύεται το νερό απ' τον ήλιο και να διατηρείται δροσερό. Δένεται στην αναστάσιμη λαμπάδα και καίγεται από το Άγιο Φως. Κρύβεται κάτω από μία πέτρα και την επομένη, αν κοντά υπάρχει ένα σκουλήκι, σημαίνει ότι η σοδειά θα είναι καλή.Τα άκουσε όλα αυτά ο Μάρτης, με υπομονή και ψάχνει την αλήθεια να βρει.

-Αχ! Μάρτη μου καλέ, την αλήθεια τι τη θες;

Το έθιμο δεν έχει πως και γιατί 

και είναι όμορφο, όταν συμβαίνει σε κάθε εποχή.

Ξεγέλασμα του καιρού, κάθε έθιμο παλιό, 

αλλά στολίζει το καθημερινό.

Ο γάλανθος, το χρώμα της αγνότητας, ακουμπά απαλά

 και το κόκκινο απ΄την αγάπη λαμποκοπά!

Όταν θα φύγει ο Μάρτης μακριά σκέφτομαι να...

Ομαδική εργασία, γνωρίζοντας τα επαναλαμβανόμενα σύνολα.

Στης Ρουμανίας τον καιρό, μια φορά κι ένα καιρό

του ήλιου η ομορφιά φυλακίστηκε απ' του δράκου την αναποδιά.

Ένα παληκάρι γενναίο, δυνατό, έδωσε αίμα και ψυχή,

 για να ελευθερώσει τον ήλιο απ' τη φυλακή.

Ο Μάρτης, μας βλέπει και χαμογελά και σκέφτεται κρυφά:

-Λέω να μην τους αναγκάσω να κάψουν τα παλούκια, αυτή τη χρονιά.